Nhạc cho trẻ sơ sinh phát triển trí thông minh

Tôi nên cho con nghe thể loại nhạc gì?

Một thư viện nhạc

Bất luận bọn trẻ đang hát một bản nhạc của Curious George hoặc bọn chúng yêu cầu Bạn mở một bản nhạc được ưa thích  trên radio của xe hơi, thì chúng ta đều có thể kết luận rằng trẻ con rất yêu âm nhạc. Tuy nhiên, ở độ tuổi của chúng, chúng nên nghe thể loại nhạc gì? Sau đây là một số các kỹ năng về việc tạo một thư viện nhạc phù hợp cho con Bạn.

Nhạc không chỉ để nghe

Trước khi Bạn chọn nhạc, Bạn cần nhớ rằng con của Bạn được hưởng lợi từ những việc thực hành hơn là từ việc nghe. Để tiếp thu được toàn bộ lợi ích từ âm nhạc, trẻ con cần phải hát, phải vỗ tay hòa nhịp và múa theo nhịp điệu. Hát và cử động theo nhạc sẽ giúp bộ não “thẩm thấu” được ý nghĩa bài nhạc. Đây là một quá trình nhận thức được gọi là audiation, theo lời giải thích của Bà Lili Levinowitz, đồng sáng lập viên của nhóm nhạc Music Together và là giáo sư dạy âm nhạc tại Trường Đại Học Rowan, Bang New Jersey.

(Audiation là một thuật ngữ do Gordon tạo ra vào năm 1986 để nói về khả năng lĩnh hội, nhận thức và thực hiện âm nhạc, hoặc khả năng cảm thụ của một cá nhân khi nghe một âm thanh mà ở thời điểm đó không hiện hữu về mặt vật lý). (Chú giải thêm của người dịch).

Khả năng audiation trong âm nhạc giống như khả năng suy nghĩ trong ngôn ngữ. Chúng ta học bằng cách thực hành nó, bằng cách tạo ra âm thanh và làm cho bộ não chúng ta quen với âm thanh. Bộ não chỉ có thể phát triển được khả năng lĩnh hội âm nhạc khi chúng ta đưa âm nhạc vào thông qua âm thanh và vũ điệu, chứ không phải chỉ lắng nghe. “Chúng ta đang tự cô lập mình bằng cái tai nghe,” Bà nói. “Nghiên cứu của tôi chỉ ra rằng 50 phần trăm trẻ con khi vào trường mầm non vẫn chưa hiểu được sự khác biệt giữa hát và nói.”

Khi Bạn bắt đầu xây dựng một thư viện nhạc cho con mình, Bạn nên tập trung vào sự tương tác với âm nhạc vì nó sẽ giúp cho bé có một “khả năng âm nhạc”. Peggy Durbin, một người dạy nhạc ở Trường Kindermusik tại Columbia, Bang Maryland (Md), đề xuất sử dụng các nhạc cụ mua về hoặc tự chế để chơi theo bài nhạc. Bạn nên giúp con bạn tạo ra âm nhạc, chứ không chỉ nghe âm nhạc.

Một thư viện âm nhạc tốt nhất cho con Bạn sẽ bao gồm nhiều thể loại – đây phải là một tập hợp các thể loại Bạn thích và các thể loại bọn trẻ thích. Levinowitz so sánh nhạc Bạn chơi cũng giống như thức ăn mà Bạn dọn ra; Bạn rõ ràng không muốn con Bạn chỉ ăn phó mát và các loại thức ăn nhanh, hoặc tương tự, là lúc nào cũng chỉ nghe một chiếc đĩa CD. “Hãy sáng tạo ra một bữa tiệc buffet cho lỗ tai của mình,” Bà nói. Danh sách lựa chọn âm nhạc của Bạn nên có những bài mang tính văn hóa của đất nước và những bài ở nhiều quốc gia trên thế giới, cũng như những thể loại âm nhạc mà Bạn yêu thích.

“Ngoài việc thơi nhiều thể loại âm nhạc, các bậc cha mẹ nên chơi thể loại nhạc mà họ yêu thích,” Eric Rasmussen nói. Rasmussen là chủ tịch phụ trách mảng âm nhạc thiếu nhi tại Viện Peabody ở thành phố Baltimore. “Tôi thiên về nhạc cổ điển và nhạc jazz (đó là sở thích của tôi), tuy nhiên, không có thể loại âm nhạc nào là không tốt. Tìm được một thể loại âm nhạc phù hợp trong một số phong cách sẽ là một công việc khó hơn.”

Để thử thách con Bạn trong lĩnh vực âm nhạc, Bạn nên nhắm vào một số các thể loại nhịp điệu và khóa nhạc, hoặc những bài được chơi ở nhiều khóa nhạc khác nhau. “Hãy chơi nhạc người lớn,” Rasmussen nói thêm. “Bạn cũng nên chơi thể loại nhạc nào mà âm thanh đừng quá the thé, có nghĩa là thể loại nhạc thường xuyên lên xuống và thay đổi cung bậc âm thanh. Nhạc giao hưởng là tốt nhất trong thể loại này. Ngược lại, các ban nhạc thrash metal (một thể loại rock nhanh, nghe chói tai) thường ít tạo được nét tương phản từ bài này sang bài khác chứ chưa nói đến là trong cùng một bài.”

Đa dạng thể loại âm nhạc sẽ giúp trẻ con tiếp cận nhiều phong cách. Điều quan trọng hơn, đa dạng thể loại nhạc giúp chúng học tốt hơn. “Trẻ con học thông qua quá trình so sánh sự khác biệt,” Leninowitz nói. “Chúng nên hát những bài ấy theo những khóa nhạc khác thường. Những cách học bổ ích khác là hát một mình hoặc hát những bài mà không thể so sánh với nhau và không nhất thiết phải là những bài cố hữu đặc trưng về văn hóa.”

Hãy bắt đầu bằng những bài hát quen thuộc

Khi Bạn đã xác định cái cách mà Bạn mang con mình đến với âm nhạc, lúc đó Bạn sẽ xem xét những bài Bạn từng hát khi lớn lên và nên bắt đầu với những bài ấy. Durbin đề xuất Bạn nên bắt đầu với những bài hát thiếu nhi, sau đó đến dân ca rồi đến nhạc cổ điển khi bọn trẻ bước sang tuổi mầm non.

Nếu còn điều gì chưa rõ, Bạn nên tham vấn các chuyên gia. Hiệp Hội Giáo Dục Âm Nhạc Quốc Gia (gọi tắt là NafME, trước đây là MENC) có lập ra một danh mục gồm 42 bài hát mà mọi người Mỹ đều có thể hát, nhằm mục đích gắn kết nhiều người và nhiều cộng đồng lại với nhau thông qua các bài hát này (xem bên dưới). Danh mục này được thành lập vào năm 1995 và ngày càng được mở rộng hơn; đây là một xuất phát điểm tuyệt vời cho một thư viện âm nhạc gia đình.

“Đối với độ tuổi từ hai đến chín, hầu hết các bài hát này hơi khó,” Elizabeth Lasko, trợ lý giám đốc điều hành của NafME nói. “Trẻ nhỏ có thể hát bài ‘I’ve Been Working on the Railroad” một cách rất thoải mái tự nhiên, nhưng chúng sẽ gặp khó khăn khi hát “Blue Skies” của Irving Berlin. Danh mục này được xuất bản mô phỏng như một quyển sách khiến trẻ có thể sử dụng làm tài liệu khởi đầu  và nhiều khả năng chúng sẽ thông thạo các bài ấy khi trở thành thiếu niên.” Các bậc cha mẹ cũng có thể học những bài nhạc này cùng với con mình, và nên coi đó là một hoạt động để gắn kết gia đình.

Rasmussen có một danh mục bài hát (xem bên dưới). Một số bài cũng trùng trong danh mục của NafME. Ông thường sử dụng phần giai điệu và hòa âm trong các bài ấy để dạy cho bọn trẻ.

Nhạc cổ điển

Khi Bạn phát triển thư viện âm nhạc cho con Bạn, Bạn nên nghĩ đến việc bổ sung nhạc cổ điển, đặc biệt là những bài hát hay tư liệu kể về một câu chuyện hoặc dạy cho bọn trẻ biết về các loại nhạc cụ. Bạn có thể bổ sung volume Carnival of the Animals (Ngày hội muôn loài) của Camille Saint-Saens hoặc Peter and the Wolf  (Peter và Chó Sói) của Sergei Prokofiev. Cả hai bài này đều sử dụng các loại nhạc cụ để diễn tả âm thanh và tính cách của các loài vật khác nhau. Bọn trẻ có thể học các loại nhạc cụ đặc thù thông qua việc học về một câu chuyện kể. “Một câu chuyện cổ điển sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái tiếp thu nhạc cổ điển cùng lúc với tiếp thu câu chuyện kể ấy,” Durbin nói.

Rasmussen đề nghị rằng không nên chọn các bản nhạc giao hưởng quá dài, thay vào đó chỉ nên nghe những bài ngắn có độ dài từ bốn đến năm phút. Ông cũng cho rằng những bài có tứ tấu đàn dây hoặc những bài chỉ chơi có một loại nhạc cụ không phải là lựa chọn tốt nhất cho trẻ nhỏ vì các thể loại này có thể không thu hút sự chú ý của bọn trẻ.

“Các thể loại âm nhạc có âm sắc quá chát (hoặc còn được gọi là tonal color) không làm bọn trẻ bị thu hút bằng thể loại âm nhạc mà chuyển âm sắc quá thường xuyên,” ông nói. “Tứ tấu đàn dây rất hay, nhưng nó chỉ có đàn dây và không thu hút một đứa trẻ nhiều như một dàn nhạc giao hưởng có rất nhiều nhạc cụ. Đối với các thể loại có kèn đồng hay các nhóm nhạc cụ hơi bằng gỗ cũng thế.”

Những giới hạn trong âm nhạc là gì?

Trong khi nhiều người dạy âm nhạc cho rằng không có thể loại nào bị cho là vượt quá giới hạn, thì Bạn hoàn toàn có quyền quyết định là những gì, khi nào và bằng cách nào mà Bạn cho trẻ nghe nhạc. Một số giáo viên âm nhạc cảnh báo về việc các bậc cha mẹ chủ yếu chỉ mua “nhạc thiếu nhi”, vốn chú trọng nhiều đến ca từ hơn là âm điệu, thay vì hướng đến những thể loại gần gữi với trẻ em.

“Những chiếc đĩa CD được sản xuất dành cho trẻ em chưa chắc đã là thể loại thật sự lành mạnh mà trẻ nên nghe,” Rasmussen nói. “Chúng thường được đầu tư sản xuất một cách cẩu thả, những đứa trẻ trong đó hát cứ như thể chúng đã là người lớn, và chỉ hát toàn tông trưởng,” ông nói. Theo quy tắc này thì: nếu Bạn cho một thể loại nào là xấu, nó sẽ có thể xấu. “Nên tránh những thể loại âm nhạc có nội dung ca từ không phù hợp,” Rasmussen nói. “Không có phong cách xấu, vấn đề là chúng ta sẽ cảm thấy khó mà nhìn nhận thể loại hip-hop là một thể loại có chất lượng âm nhạc cao và có ca từ phù hợp.”

Cha mẹ nên có định hướng cho trẻ

Mặc dù con Bạn có thể rất thành thạo với chiếc iPod, Bạn vẫn muốn ở gần để hướng dẫn cho nó. “Nếu như Bạn thấy rằng con bạn chưa thể có những lựa chọn đúng đắn, tôi khuyên Bạn nên giám sát những gì chúng nghe,” Durbin nói. Bạn nên ngồi cùng con bạn bên máy vi tính và lướt các trang iTunes hay Pandora để tìm bài hát mới nhằm bổ sung cho bộ sưu tập của Bạn. “Khi trẻ lớn lên, Bạn nên khuyến khích chúng độc lập hơn trong việc chọn lựa nhạc. Khi ngồi trong xe hơi, Bạn nên để chúng chọn đĩa CD hay chọn kênh âm nhạc mà chúng thích,” Rasmussen nói. Và Bạn nên mở luân phiên với loại nhạc mà Bạn thích. Và bạn cũng nên nhớ là cần tắt nhạc để tạo cơ hội cho trẻ tự hát và thực hành các bài hát chúng thích.

Chia sẻ thời gian nghe nhạc

Con của Bạn có thể không thích đam mê Pink Floyd của Bạn, cho dù Bạn có hát to đến mấy, điều đó bình thường thôi. Quan trọng là Bạn phải cho chúng có thời gian cùng với thể loại âm nhạc mà chúng thích, rồi Bạn mới đưa âm nhạc của Bạn vào. Bạn nên đưa trẻ đến các buổi hòa nhạc ngoài trời để chúng có thể thưởng thức nhạc sống. Chúng càng nghe nhiều thể loại nhạc khác nhau thì sở thích của chúng càng được mở rộng, và chúng càng tôn trọng các nhạc sĩ cũng như trân trọng các thể loại âm nhạc.

“Bọn trẻ có thể thấy rằng một thể loại nào đó mà chúng thích có thể rất đặc dị,” Rasmussen nói. Khi đứa con gái của ông Rasmussen phát hiện ra một chương trình nhạc thịnh hành nào đấy có trẻ em tham gia thật là “khủng”, và ông cho phép nó xem chương trình ấy nhưng “giờ nghe nhạc của Bố và Mẹ” sắp đến. “Tôi cũng nói thật với con gái bốn tuổi rằng tôi không thích chương trình này, nhưng điều quan trọng là nó cảm thấy thích; Tôi tôn trọng sở thích ấy, nhưng cũng nói cho nó biết là nó có quyền không thích một thể loại nhạc nào đó của tôi.”

Cho dù chọn lựa ấy là của Bạn hay của con Bạn, Bạn cũng nên nhớ rằng những nội dung trên để định hình tình yêu âm nhạc của Bạn. Bạn nên hát, ngâm nga, múa hay cầm guitar lên chơi những bài hát ưa thích, thậm chí có thể con Bạn không thích các bài ấy. Bạn không hát đúng tông hay không thể múa được: không sao, vì Bạn đang trình bày trước con mình niềm vui âm nhạc của Bạn.

Nguồn : CHỤP ẢNH GIA ĐÌNH